lipu Ante Kulupu So
mi ante toki e lipu Ante Kulupu So a!
周易 “The Changes of Zhou”: each hexagram’s 卦辭 initial commentary, from the Chinese classic 易經 (Yi Jing / I Ching)
toki pona interpretation by jan Lesate (Alexander), 2023
01
- ䷀
- Kan
- kipisi lawa la sewi
- kipisi noka la sewi
- 乾
元亨
利贞 - sewi suno la
- usawi li pona
- tenpo kama li wawa
02
- ䷁
- Kuwen
- kipisi lawa la ma
- kipisi noka la ma
- 坤
元亨
利牝马之贞
君子有攸往
先迷后得主
利西南得朋
东北丧朋
安贞
吉 - nasin ma la
- usawi li pona
- wawa la soweli esun li mama
- jan sewi li kama tawa ma ante la
- tenpo kama li nasa
- tenpo pini li sewi
- ma weka wan li jo e ijo pona
- ma weka ante li weka e ijo pona
- tenpo kama li pakala ala li wawa
03
- ䷂
- Tuwen
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la kalama
- 屯
元亨
利贞
勿用有攸往
利建侯 - suli pi kasi lili la
- usawi li pona
- tenpo kama li wawa
- o kama ala tawa ma ante
- wawa la jan sewi li lawa e jan anpa
04
- ䷃
- Mun
- kipisi lawa la nena
- kipisi noka la telo-tawa
- 蒙
亨
匪我求童蒙
童蒙求我
初筮告
再三渎
渎则不告
利贞 - kasi misikeke la
- pona
- jan li alasa ala e kasi
- kasi li alasa e jan ni
- wan la usawi li pona
- tu mute la usawi li jaki
- tenpo kama li wawa
05
- ䷄
- Senju
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la sewi
- 需
有孚
光亨
贞吉
利涉大川 - telo sewi la
- jo e ijo mani
- usawi li suno
- wawa
- pali suli li pona
06
- ䷅
- Sijun
- kipisi lawa la sewi
- kipisi noka la telo-tawa
- 讼
有孚
窒
惕中吉
终凶
利见大人
不利涉大川 - utala la
- ijo mani la pake
- olin e meso li pona
- pini la sama e monsuta
- pona la lukin e jan wawa
- pali suli li pona ala
07
- ䷆
- Sije
- kipisi lawa la ma
- kipisi noka la telo-tawa
- 师
贞
丈人
吉无咎 - kulupu utala la
- jan majuna li pona
- usawi li pakala ala
08
- ䷇
- Pije
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la ma
- 比
吉
原筮元永贞
无咎
不宁方来
后夫凶 - sama la
- usawi li wawa
- tenpo ale la usawi li pona li pakala ala
- kama tan ma pi utala jan
- tenpo pini la jan kama li tenpo ike
09
- ䷈
- Sija Sijo
- kipisi lawa la kon
- kipisi noka la sewi
- 小畜
亨
密云不雨
自我西郊 - mama lili la
- usawi li pona
- ma ante la sewi pimeja li telo ala
10
- ䷉
- Lije
- kipisi lawa la sewi
- kipisi noka la telo-pake
- 履虎尾
不咥人
亨 - pali lili la
- jan li utala e soweli monsuta la jan ni li pakala ala
- usawi li pona
11
- ䷊
- Ta
- kipisi lawa la ma
- kipisi noka la sewi
- 泰
小往大来
吉亨 - suli la
- lili li tawa
- suli li kama
- usawi li pona
12
- ䷋
- Piju
- kipisi lawa la sewi
- kipisi noka la ma
- 否之匪人
不利君子贞
大往小来 - meli la
- jan ike meli la jan pona li tenpo ike
- suli li tawa
- lili li kama
13
- ䷌
- Tun Nijen
- kipisi lawa la sewi
- kipisi noka la seli
- 同人于野
亨
利涉大川
利君子贞 - kulupu la
- ma weka la kulupu li pona
- pali suli li pona
- jan pona li pona
14
- ䷍
- Ta Kiju
- kipisi lawa la seli
- kipisi noka la sewi
- 大有
元亨 - jo suli la
- usawi li pona
15
- ䷎
- Kelijan
- kipisi lawa la ma
- kipisi noka la nena
- 谦
亨
君子有终 - soweli lili wawa la
- usawi li pona
- tenpo pini la jan pona
16
- ䷏
- Sijo
- kipisi lawa la kalama
- kipisi noka la ma
- 豫
利建侯
行师 - soweli suli wawa la
- wawa la jan sewi li lawa e jan anpa
- wawa la jan utala li tawa
17
- ䷐
- Suwija
- kipisi lawa la telo-pake
- kipisi noka la kalama
- 随
元亨利贞
无咎 - alasa la
- usawi li pona
- tenpo kama li wawa li pakala ala
18
- ䷑
- Ko
- kipisi lawa la nena
- kipisi noka la kon
- 蛊
元亨
利涉大川
先甲三日
后甲三日 - moli la
- usawi li pona
- pali suli li pona
- tenpo kama suno mute en tenpo pini suno mute
19
- ䷒
- Pelijen
- kipisi lawa la ma
- kipisi noka la telo-pake
- 临
元亨
利贞
至于八月有凶 - mu la
- usawi li pona
- tenpo kama li wawa
- tenpo suno mute mute li ike
20
- ䷓
- Kuwan
- kipisi lawa la kon
- kipisi noka la ma
- 观
盥而不荐
有孚颙若 - lukin la
- jan usawi li ken pali la taso pali ala
- ijo mani li jo e lawa suli
21
- ䷔
- Sija Ka
- kipisi lawa la seli
- kipisi noka la kalama
- 噬嗑
亨
利用狱 - pini uta la
- usawi li pona
- apeja tan jan lawa li pona
22
- ䷕
- Pija
- kipisi lawa la nena
- kipisi noka la seli
- 贲
亨
小利有攸往 - kule olin la
- usawi li pona
- tawa ma ante li pona lili
23
- ䷖
- Po
- kipisi lawa la nena
- kipisi noka la ma
- 剥
不利有攸往 - kipisi la
- tawa ma ante li pona ala
24
- ䷗
- Pijo
- kipisi lawa la ma
- kipisi noka la kalama
- 复
亨
出入无疾
朋来无咎
反复其道
七日来复
利有攸往 - sike la
- usawi li pona
- tawa kama li ike ala
- jan pona li kama la pakala ala
- nasin sewi li sike la suno mute mute li kama sin
- tawa ma ante li pona
25
- ䷘
- Miwe Miwan
- kipisi lawa la sewi
- kipisi noka la kalama
- 无妄
元亨
利贞
其匪正有眚
不利有攸往 - jo la
- usawi li pona
- tenpo kama li wawa
- tenpo kama la ken pali la taso pali ike
- tawa ma ante li pona ala
26
- ䷙
- Ta Sijo
- kipisi lawa la nena
- kipisi noka la sewi
- 大畜
利贞
不家食吉
利涉大川 - mama suli la
- tenpo kama li wawa
- lon ala e tomo mama li pona
- pali suli li wawa
27
- ䷚
- Kije
- kipisi lawa la nena
- kipisi noka la kalama
- 颐
贞吉
观颐
自求口实 - sijelo moku la
- wawa
- suno e moku mama
- uta li wile moku
28
- ䷛
- Ta Kuwa
- kipisi lawa la telo-pake
- kipisi noka la kon
- 大过
栋桡
利有攸往
亨 - mute suli la
- insa tomo li wawa
- tawa ma ante li pona
- usawi li pona
29
- ䷜
- Ken
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la telo-tawa
- 坎
习坎
有孚
维心亨
行有尚 - pakala la
- len e ijo mani
- olin e sewi li pona
- tawa ma li pona
30
- ䷝
- Lija
- kipisi lawa la seli
- kipisi noka la seli
- 离
利贞
亨
畜牝牛
吉 - lanpan e waso la
- usawi li wawa pona
- mama e soweli esun li pona
31
- ䷞
- Uken
- kipisi lawa la telo-pake
- kipisi noka la nena
- 咸
亨
利贞
取女吉 - pilin sijelo la
- usawi li pona
- tenpo kama li wawa
- jo e meli li pona
32
- ䷟
- Kene
- kipisi lawa la kalama
- kipisi noka la kon
- 恒
亨
无咎
利贞
利有攸往 - awen la
- usawi li pona li pakala ala
- tenpo kama li pona
- tawa ma ante li pona
33
- ䷠
- Tuwen
- kipisi lawa la sewi
- kipisi noka la nena
- 遁
亨
小利贞 - soweli esun lili la
- usawi li pona
- tenpo kama li pona lili
34
- ䷡
- Ta Sijan
- kipisi lawa la kalama
- kipisi noka la sewi
- 大壮
利贞 - pakala sijelo la
- tenpo kama li wawa
35
- ䷢
- Sije
- kipisi lawa la seli
- kipisi noka la ma
- 晋
康侯用锡马蕃庶
昼日三接 - sinpin la
- pana tawa jan lawa e soweli mani
- soweli ni li unpa mute
36
- ䷣
- Mijan Teje
- kipisi lawa la ma
- kipisi noka la seli
- 明夷
利艰贞 - mu pi waso suli la
- tenpo ike la usawi wawa
37
- ䷤
- Ka Nijen
- kipisi lawa la kon
- kipisi noka la seli
- 家人
利女贞 - jan mama en jan lili la
- meli la tenpo wawa
38
- ䷥
- Kiwe
- kipisi lawa la seli
- kipisi noka la telo-pake
- 睽
小事吉 - lukin e sike la
- pali lili li pona
39
- ䷦
- Kan
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la nena
- 蹇
利西南
不利东北
利见大人
贞吉 - noka pakala la
- pona la ma weka wan
- pona ala la ma weka ante
- lukin e jan wawa li wawa
40
- ䷧
- Kete
- kipisi lawa la kalama
- kipisi noka la telo-tawa
- 解
利西南
无所往
其来复吉
有攸往
夙吉 - pana kipisi la
- pona la ma weka
- tawa taso awen ala
- pona la kama tawa
- tawa en awen
- suno li kama sewi la pona
41
- ䷨
- Suwen
- kipisi lawa la nena
- kipisi noka la telo-tawa
- 损
有孚
元吉
无咎
可贞
利有攸往
曷之用
二簋可用享 - lili la
- jo e ijo mani
- usawi li pona
- pakala ala
- ken usawi
- tawa ma ante li pona
- pali e seme
- poki tu li ken pali e usawi
42
- ䷩
- Je
- kipisi lawa la kon
- kipisi noka la kalama
- 益
利有攸往
利涉大川 - suli e mute la
- tawa ma ante li pona
- pali suli li pona
43
- ䷪
- Kiwa
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la sewi
- 夬
扬于王庭
孚号
有厉
告自邑
不利即戎
利有攸往 - tawa anpa la
- tomo pi lawa kulupu la ijo mani li mu
- ike
- toki tan tomo mute
- pona ala la utala
- pona la tawa ma ante
44
- ䷫
- Ko
- kipisi lawa la sewi
- kipisi noka la kon
- 姤
女壮
勿用取女 - unpa la
- meli wawa
- lanpan ala e meli
45
- ䷬
- Suse
- kipisi lawa la telo-pake
- kipisi noka la ma
- 萃
亨
王假有庙
利见大人
亨
利贞
用大牲吉
利有攸往 - nasa la
- wawa
- jan lawa li tawa tomo usawi
- wawa la lukin e jan wawa
- wawa
- tenpo kama li wawa
- pali usawi suli li pona
- pona la tawa ma ante
46
- ䷭
- Sijen
- kipisi lawa la ma
- kipisi noka la kon
- 升
元亨
用见大人
勿恤
南征吉 - tawa sewi la
- usawi li pona
- pona la lukin e jan wawa
- pilin pakala ala
- ma weka la tawa li pona
47
- ䷮
- Kuwen
- kipisi lawa la telo-pake
- kipisi noka la telo-tawa
- 困
亨
贞
大人吉
无咎
有言不信 - len la
- wawa
- pona
- jan wawa li pona
- pakala ala
- toki taso pilin ala
48
- ䷯
- Tejen
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la kon
- 井
改邑不改井
无丧无得
往来井井
汔至
亦未绠井
羸其瓶
凶 - lupa-telo la
- tomo mute li ante
- lupa telo li ante ala
- lili ala
- suli ala
- lupa telo la jan ale li kama li tawa
- lupa telo li jo ala e telo la
- poki telo li pakala
- tenpo ike
49
- ䷰
- Keke
- kipisi lawa la telo-pake
- kipisi noka la seli
- 革
巳日乃孚
元亨利贞
悔亡 - selo soweli la
- tenpo pi ijo mani
- usawi li pona
- tenpo kama li wawa
- tenpo ike li pini
50
- ䷱
- Ten
- kipisi lawa la seli
- kipisi noka la kon
- 鼎
元吉
亨 - poki moku la
- usawi li pona
- wawa
51
- ䷲
- Tan
- kipisi lawa la kalama
- kipisi noka la kalama
- 震
亨
震来虩虩
笑言哑哑
震惊百里
不丧匕鬯 - pakala ma la
- wawa
- ma pakala li mu a
- uta pona li kalama a
- pakala ma li suli mute
- moku usawi li pakala ala
52
- ䷳
- Ken
- kipisi lawa la nena
- kipisi noka la nena
- 艮
艮其背
不获其身
行其庭
不见其人
无咎 - mama la
- mama e monsi la sinpin li awen ala
- jan li tawa lon ma kulupu
- jan li ken ala lukin e jan ante
- pakala ala
53
- ䷴
- Sijan
- kipisi lawa la kon
- kipisi noka la nena
- 渐
女归吉
利贞 - tawa weka la
- pona la meli en jan ante li wan
- tenpo kama li wawa
54
- ䷵
- Kiwe Muwe
- kipisi lawa la kalama
- kipisi noka la telo-pake
- 归妹
征凶
无攸利 - jan tu li wan la
- tawa li ike
- pona la tawa ala
55
- ䷶
- Pijon
- kipisi lawa la kalama
- kipisi noka la seli
- 丰
亨
王假之
勿忧
宜日中 - tomo wawa la
- wawa
- jan lawa li lon
- ike ala
- tenpo pi suno meso li pona
56
- ䷷
- Li
- kipisi lawa la seli
- kipisi noka la nena
- 旅
小亨
旅贞吉 - jan tawa la
- wawa lili
- jan tawa li pona
57
- ䷸
- Suwen
- kipisi lawa la kon
- kipisi noka la kon
- 巽
小亨
利攸往
利见大人 - pana usawi la
- wawa lili
- pona la tawa ma ante
- pona la lukin e jan wawa
58
- ䷹
- Tuwa
- kipisi lawa la telo-pake
- kipisi noka la telo-pake
- 兑
亨
利贞 - pilin pona la
- wawa
- tenpo kama li wawa
59
- ䷺
- Suwan
- kipisi lawa la kon
- kipisi noka la telo-tawa
- 涣
亨
王假有庙
利涉大川
利贞 - telo sijelo la
- wawa
- jan lawa li tawa lon tomo usawi
- pali suli li pona
- tenpo kama li wawa
60
- ䷻
- Sije
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la telo-pake
- 节
亨
苦节
不可贞 - kiki la
- wawa
- kiki ike
- ken ala usawi
61
- ䷼
- Tejon Piju
- kipisi lawa la kon
- kipisi noka la telo-pake
- 中孚
豚鱼吉
利涉大川
利贞 - jo e ijo mani la
- soweli en kala li pona
- pali suli li pona
- tenpo kama li pona
62
- ䷽
- Sejo Kuwa
- kipisi lawa la kalama
- kipisi noka la nena
- 小过
亨
利贞
可小事
不可大事
飞鸟遗之音
不宜上
宜下
大吉 - mute lili la
- wawa
- tenpo kama li pona
- pali lili li pona
- pali suli li pona ala
- waso li tawa sewi li mu
- tawa sewi li pona ala
- tawa noka li pona
- usawi li wawa
63
- ䷾
- Kije Sije
- kipisi lawa la telo-tawa
- kipisi noka la seli
- 既济
亨
小利贞
初吉终乱 - pini la
- wawa
- tenpo kama li pona lili
- open li pona la pini li ike
64
- ䷿
- Miwe Sije
- kipisi lawa la seli
- kipisi noka la telo-tawa
- 未济
亨
小狐汔济
濡其尾
无攸利 - pini ala la
- wawa
- soweli lili li poka lon telo tawa
- telo e monsi ona
Acknowledgements
I studied contemporary and classical Chinese at Oberlin College; 谢谢老师们！
Much of my understanding of the source is based on Part II of John Minford’s English interpretation1, including the inspiration for the “names” of the hexagrams rendered here in sitelen sitelen.
I turn to Master Alfred Huang’s English interpretation2 for lots of guidance as well.
I have used ctext.org as a modern source for the text of 周易.
My understanding of toki pona is based largely on usage and correction from the Discord communities of kama sona and ma pona pi toki pona. I frequently refer to the online dictionaries nimi.li and linku.la.
Much gratitude to Jonathan Gabel for creating and sharing the sitelen sitelen writing system.
Sitelen Sitelen Renderer by Olaf Janssen.
Fonts used to display sitelen pona:
Chinese fonts are from chinesefontdesign.com.
This page (en mute pali musi mi) is hosted by GitHub Pages.
Notes
This interpretation uses ~73% of the words in pu, plus 9 additions: kipisi, usawi, pake, monsuta, meso, kiki, misikeke, majuna, apeja (in order of most-frequent to least-common).
| linja | 名字 | English | sitelen | nimi |
|---|---|---|---|---|
| ☰ | 乾 | heavens | sewi | sewi |
| ☱ | 兌 | lake | telo-pake | telo pake |
| ☲ | 離 | fire | seli | seli |
| ☳ | 震 | thunder | kalama | kalama |
| ☴ | 巽 | air | kon | kon |
| ☵ | 坎 | river | telo-tawa | telo tawa |
| ☶ | 艮 | mountain | nena | nena |
| ☷ | 坤 | earth | ma | ma |
- 八卦
- linja mute
- trigram, bagua
- 元
- pona
- 亨
- usawi (non-pu)
- divination, “augury” 1
- 利
- tenpo kama
- fortune, future
- pona
- auspicious, beneficial
- 贞
- wawa
- auspicious
- 大人
- jan wawa
- the ideally-embodied self, the confidently-aligned individual; ‘sure person’
- 君子
- jan pona
- a noble person; an honorable one
- 小人
- jan anpa
- an un-embodied self, a mis-aligned individual; ‘lowly person’
- 涉大川
- pali suli
- literally ‘crossing a great river’; metaphor for a significant undertaking or “hazardous enterprise” 1
- 孚
- ijo mani
- ‘valuable things’: spoils of war, “captives”1 often involved with ritual sacrifice
- 西南
东北 - ma weka
- ‘far-away place’: literally ‘west-south’ and ‘east-north’; thousands of years ago, these referred to specific neighboring areas (and the people living in those places); I have chosen to leave the specific directions vague
- 攸往
- tawa ma ante
- ‘visiting a different place’: “destination” 1
- 朋
- ijo pona
- ‘good things’